Vragenpot
Use
Eens de contouren van je werelden zijn gecreëerd, moeten ze worden ontwikkeld en verder uitgediept. Dit is een eenvoudige methode om daarbij te helpen, en alle aspecten van je wereld te belichten.
Protocol
Steek je hand in de pot, vouw het papiertje open en lees de vraag hardop voor. Antwoord alleen of in groep, eventueel door te discussiëren en elkaar te helpen – of net door te polemiseren. Probeer voor elke vraag tot een conclusie of een antwoord te komen. Het geeft niet als er in de groep verschillende antwoorden zijn, die kunnen naast mekaar bestaan.
Vergeet geen aantekeningen te maken. Dat zal helpen om het beeld van je ingebeelde toekomst te verfijnen.
Of een variant: Verzamel de groep. Laat de deelnemers plaatsnemen in twee cirkels: een binnenste cirkel en een buitenste cirkel, waarbij iedereen aangezicht tot aangezicht staat. Elk duo dat zo ontstaat heeft 30 seconden de tijd om de getrokken vraag te bespreken. Of drie minuten, je ziet maar: jij bent de meester van de tijd. Zeg bijvoorbeeld: 'Hoe viert men feest in Moutabor?' Je wisselt van gesprekspartner door een stap naar links of naar rechts te zetten – en een nieuwe vraag wordt getrokken. Rapporteer je antwoorden aan de hele groep op het einde van deze sessie. Of noteer ze direct op een groot bord of blad papier.
Testimonies
Een simpele manier om de verbeelding van bepaalde werelden uit te diepen. Heel nuttig om een groep te helpen om zich verschillende aspecten van een wereld of een maatschappij voor te stellen. De methode kan ook gebruikt worden zonder pot of andere recipiënt, en de facilitator kan de vragen mondeling stellen aan de groep die de blauwdruk van een bepaalde wereld wat gedetailleerder probeert te maken.
Diederik P.
Ziehier bij wijze van voorbeeld een reeks vragen die werden gesteld tijdens een thema-avond over de toekomst van werk in Le Vecteur in Charleroi. Een arbeidssocioloog, een voormalige bezorger van Deliveroo en twee kunstenaars kwamen er samen om uit te wisselen met een publiek. In deze context werd het spel eerder als 'demonstratie' dan als een diepgaande oefening voorgesteld.
Ik tekende twee assen (Vrijheid vs Zelfexploitatie en Werk vs Ledigheid) op een bord en beschreef snel de 4 mogelijke werelden, alvorens de vragen hardop aan het publiek te stellen, waarbij ik stiltes liet vallen zodat iedereen zich een voorstelling kon proberen te maken: de plaats van vrijwilligerswerk in Free-Egome, een wereld waarin iedereen aan zelfexploitatie doet maar waarin ledigheid de belangrijkste waarde is geworden. De plaats van de kunsten in Asperbore, een wereld waarin werk centraal staat maar waarin iedereen vrij is van alles.
- Welke kleding draagt men in die wereld? Waar en hoe wordt de kleding gepproduceerd?
- Wat eet men? Welke planten teelt men? Wie kookt er in jouw wereld? Wordt er eten aan huis geleverd?
- Wat doen arbeidssociologen in jouw wereld? Zijn er arbeidsovereenkomsten? Bestaat er vrijwilligerswerk? Wie gaat er op vakantie? Waar?
- Wie doet de schoonmaak? In huizen, bedrijven?
- Wat betekent 'niks doen' in jouw wereld?
- Waar is er welwillendheid en vrijgevigheid in jouw wereld?
- Bestaat film of theater? Bestaan boeken? Hoe worden auteurs betaald? De boekverkopers?
- Is de tijd er nog steeds lineair?
- Waar dienen computers voor in jouw wereld?
- Waar zijn de senioren? Waar zijn ze mee bezig?
- Hoe kijkt men aan tegen voetballers of andere sportievelingen?
- Reizen de mensen in jouw wereld? Wat voor mobiliteit is er?
- Hoe zit het met gender in die wereld?
- Werd er een nieuw mondiaal monetair systeem ontwikkeld?
- Gaan mensen er nog naar het zwembad? Ergens anders naartoe? Doet men er aan sport? Welke? Wanneer?
- In wat voor soort huizen woont men? Zijn werk- en woonruimte gescheiden?
- Wie is de baas? Welke bestuursvormen zijn er?
- Hoe leven kinderen en volwassenen er samen?
- (...)
Dit spel laat snel toe om door beelden overvallen te worden en zo nieuwe perspectieven voor discussie te openen waar uitwisselingen soms op een vastgelopen gevoel van 'tirannie van de werkelijkheid' kunnen stuiten (zoals Mona Chollet zou zeggen).
Mathilde M.
Credits
Rasa A. prepareerde een stevige vragenpot voor ons tijdens een Masterclass met de studenten van de afdeling Autonome Vormgeving aan het KASK, november 2019. Mathilde M. gebruikt dit spel regelmatig in het kader van haar project Club Travail.