1

Inventer et imaginer de nouveaux mondes

2

Inventer et imaginer de nouveaux mondes

3

Explorer et développer de nouveaux mondes

4

Simuler et réaliser de nouveaux mondes

5

Retourner au et transformer le présent

 

 

Core Q

image/svg+xml
Participants
Je integrale team van futurologen, hoe klein of groot ook. Als de groep te groot is kan je beginnen met kleinere subgroepen die geleidelijk samenkomen (hangt af van wat de situatie vraagt in termen van dynamiek, intimiteit, scenografie...).
Space
Maakt niet echt uit, maar het is fijner als de ruimte veelzijdig is en tafels, stoelen, banken, tuinen en schuilplaatsen heeft.
Roles
Zonder twijfel makkelijker als iemand het proces faciliteert (liefst iemand die buiten de groep staat) - maar als het echt moet kan de groep ook zelf aansturen.
Material
Het obligate assortiment gekleurde stiften en papier, een groot bord of ruimte om ideeën te delen, misschien een rol of een groot spandoek om de kernvraag als een mooie titel op te schrijven. Qua stijl kan je de cursor plaatsen waar je maar wilt, ergens tussen bedrijfsstijl, verjaardagsfeestje of vakbondsdemonstratie... Wij verkiezen pyrografie boven post-its, maar vaak eindigen we toch bij post-its.
Preparation
Bereid de ruimte voor en leg het materiaal klaar.
Duration
Tussen 5 minuten en dagenlang onderzoek en debatten. Indien nodig (en dat blijkt dikwijls het geval) kan je de groep tijdslimieten opleggen om voorstellen te formuleren en tot een consensus te komen.
Horizon scanning

Use

Om defitig uit de startblokken te schieten bij de creatie van verschillende scenario's voor mogelijke toekomsten, is het handig om als uitgangspunt van een centraal thema of centrale vraag te vertrekken. Het is belangrijk dat deze vraag gekozen en gedeeld wordt door je hele team van futurologen. We raden aan een thema of vraag te vinden waar het hele team door gepassioneerd is, want je zal ermee moeten leven en er serieus mee omgaan. Als je niet de juiste vraag kiest, riskeert het hele proces van futurologische waarzeggerij iets afstandelijks te blijven, voor alle betrokkenen.

Protocol

Soms ligt de vraag voor de hand, afhankelijk van de groep en de situatie. In andere gevallen moet je een lang pad bewandelen voor je in de groep een gemeenschappelijk werkonderwerp vindt. Ga op zoek naar urgenties die in de groep gedeeld worden. Vraag iedereen in de groep om een constructieve houding aan te nemen: probeer bestaande voorstellen beter of scherper te maken, in plaats van te focussen op wat niet goed werkt. Stuw de groep richting een algemene consensus.

Enkele tips om de juiste vraag te vinden:

  • Stel krachtige vragen! (Geen 'ja'- of 'nee'-vragen.) Hoe, wat, wat als, waarom (maar wees voorzichtig met 'waarom').
  • Wees voorzichtig met de formulering en hou het kort, zodat iedereen de kernvraag makkelijk kan onthouden.
  • Kies een vraag waar alle betrokkenen iets mee kunnen, een thema waarop ze kunnen ageren.
  • Blijf de vraag herformuleren tot ze goed genoeg is en iedereen ermee kan leven.

Testimonies

Het klinkt makkelijk, maar dikwijls is het dat niet. Wij probeerden bij verschillende gelegenheden en met evenveel groepen kernvragen te formuleren. Wanneer er voor de groep geen duidelijke vraag, wens of startpunt is, kan het handig zijn om het oude principe van 'snowballing' (of exponentiële vermenigvuldiging) te hanteren. Begin in duo's die zich bij een ander duo voegen zodra ze het eens zijn over een gemeenschappelijke vraag. Dan komt deze groep van 4 tot eengemeenschappelijk voorstel en voegt zich bij een andere groep van 4 enz. Soms pasten we hierbij heimelijke strategieën toe, zoals een extreem strikte tijdsdruk, om de groep vooruit te stuwen. Zorg ervoor dat iedereen in de groep uiteindelijk met de vraag kan 'leven' – en als dat niet kan, pas de vraag dan aan tot dat wel lukt.

Diederik P.

Enkele voorbeelden van vragen die naar voren kwamen in een aantal sessies waarbij wij betrokken waren (met groepen van verschillende grootte): Hoe zou ons leven eruit zien als we naar het platteland zouden verhuizen? Hoe te ontsnappen aan het algemene gevoel van machteloosheid? Hoe maak je een einde aan privébezit van habitat en grond? Wat kunnen we doen om ons festival gastvrijer en inclusiever te maken? Waar moeten we bezuinigen op ons budget? Wat moet onze organisatie over 20 jaar doen? Hoe kunnen we in onze regio weer leren samenleven met de otter? Hoe kunnen we kapitalistische gewoontes doorbreken door middel van samenwerking? Hoe kunnen we betere relaties met onze huisdieren ontwikkelen?

Anna Cz.

Credits

Maja Kuzmanovic probeerde ons tijdens haar futurologie-workshop in februari 2019 (PAF) bij te brengen hoe sterke vragen te stellen. We vinden het nog altijd lastig...

Anna Cz. en Diederik P. schreven dit recept, met dank aan Delphine Hesters en de fenomenaal heldere notities die ze tijdens de workshop nam.

↑